miércoles, 30 de mayo de 2012

ER ZIMBOLO @ EH ANDALÚ

Topé kon ehte artikulo rezumío en er dizionario andalú ke figura ar finá'el ehkrito ande apaeze en kahteyano, mohtrando una beh mah lo ihnoranteh ke zemoh de la importanzia'e nuehtra propia kurtura i d'aportazióneh  komo ehta en lah  ke Andaluzía  enrikeze kurturarmente no zolo a Ehpaña zino ar rehto'er mundo.




La palabra arroba biene'el árabe الربع (arrubʕ ) “er kuarto”, “la kuarta parte”, porke ze trataba'e la kuarta parte er kintá. En Andaluzía ziempre emoh uzao munxo la kuarta parte'e lah kozah pa referimoh a kantiaeh, kuarto, kuarterón de pan, kuartiya'e papé, ohtabiyah, loh hurdeleh zon kuartoh i etz, etz, etz.
En ehpañó z'abrebiaba kon una'e lah munxah abrebiaturah latinah komenzah por a, k'unah bezeh  z'emprimía a., otrah ã, i otrah @ i ze poía emplea pa toah akeyah palabrah ke komenzazen por a- i ke tubieran zufizentemente zobrentendíah pa ke no huera nezezario ehkribihlah enterah.
Loh barkoh ke benían d'indiah traían kargamentoh i zu media era en arrobah. Pa yebà lah kuentah en zuh libretiyah uzaban er zímbolo @ . Ehtoh kargamentoh yegaban a toa europa kargaoh de bino, d'ehpeziah, de metaleh, i d'arrobah andaluzah. En ezoh bioneh ziempre benía ehkrita en tiza er número d'arrobah ke kontenían, 1@ 2@ 3@ i 4 eran un kintá
En ingléh, z'empezó  uza er zímbolo @ i ze uzó pa zimboliza la prepozizión at “en, a” ke indikaba loh prezioh i a finaleh der s. XIX ze inkluyó en er teklao'e la mákina d'ehkribì  i en kuazi toh loh idiomah z'emplea la raíh arroba pa referize a éhta.
El abeze inkluio en er teklao permitió ke hueze ara utilizao en informátika pa lah direzioneh de korreo elehtróniko, ande zepara er nombre'el uzuario'er dominio ar ke perteneze i ara en @ Twitter…. fititu, i luego dizen ke loh andaluzeh #ablamohmá
zíguenoh en Twitter @Fititu_Andaluz.


                                        Reproduzión de parte´ er dokumento´e 1536 onde apareze er zímbolo´e l`arroba.
 Er dokumento mah antiguo ande apareze klaramente dibuhao la arroba ehtá fexao er 4 de mayo`e 1536 en un ehkrito`er komerzia italiano Francesco Lapi. Un dokumento merkanti enbiao` e zebiya a Roma,onde ze dehkribe la yegá de treh barkoh kargaoh kon tezoroh probenienteh d`América
 hue ehkubierto por er profezo Giorgio Stabile` e la Uniberzia La Sapienza. 

sábado, 12 de mayo de 2012

ZEH D`ANDALÙ




Tengo zeh, zeh d'andalú,
zeh der zabè dun pueblo komo er zú.                         
Zeh der kolò, zeh de la lú,
ke reflehan loh z'ohoh berdeh dun andalú.
Zeh d'eza pié dorá, por zu zó i zu zá.
Zeh de zu ablà tan ehkonozia i familià.
¡Zí, tengo munxa, munxa zeh!
I kontrimáh bebo'e ti mah yo'hkieo bebè,
leho d'ayà hartura en mi dezeo'e ti zabè...
I zabiendo ke me kea munxo pero munxo por konozè.
¡A mi m'entran lah kaloreh i kon eyah munxa zeh!
Zeh d'eza riza; zeh d'eza boh
kargaíta'e kehío k'er tiempo le bordó.
Zeh de tu reguelo, zeh de tu kietú,
zeh de tuh barkoneh azaetaoh por la krú.
¡Ai, undibé!
K'ehte zentimiento z'a konbertío en zeh .
¡Zeh d'andalú!
Zeh por no perderte;
zeh pa k'en ka rinkón d'Andaluzia lo xamuya tu hente.
Ezenzia d'Andaluzia la za en bía la tiéh tú
kon tu grazia, tu alegria, er zalero i maehtría,
la fé en kién le gía.
¡Kién zino el Andalú!
¡Nó, pa mí no kahtiya mia!
Eze ablà'e pihotería
eza tan riíkula kakofonía
d'eze en demazía...
¡Mehón te la keah tú!
Yo m'apaño kon mi antolohía'e la alhamía
ke ya en zu día nazió ahkí, en mi zú.
¡Ai, undibé! K'ehte zentimiento z'a konbertio en zeh .
¡Zeh d'andalú!
I kontrimáh bebo'e ti mah yo kieo bebè,
leho d'ayà hartura en mi dezeo'e ti zabè…
I zabiendo ke me kea munxo pero munxo por konozè,
mah orguyozo me ziento i mah aumenta mi zeh.
¡Ai, undibe!. K'ehte zentimiento z'á konbertío en zeh.




Y.P.C